İaido
İai kavramı, bir gün bir kılıç ustasının, tek bir hamlede hem kılıcı kınından çıkarabileceğini, hem de çıkarma anında bir kesiş yapabileceğini keşfetmesiyle doğmuştur. Bu pratiklik ona bir çatışma durumunda çok büyük bir avantaj sağlayacaktır.
İai bir sanat olarak zamanla işlenip geliştirilmiş ve 19. yüzyılda, özellikle Muso Shinden ekolü altında son halini alıp bir “do” çalışması olmuştur. Bu ekol, saflığı, kusursuzluğu ve basitliği ile Japonya’nn en meşhur iaido ekolü olmuştur.
İaido bir jilet kadar keskinliğine sahip Japon kılıçı olan katana ile veya iaido çalışmak için tasarlanmış olan iaito ile çalışılır. Başlangıç aşaması için boken denilen ahşap kılıçlar uygundur.
Kişinin tek başına çalışabilmesi için belli kata serileri geliştirilmiştir. Her bir kata 4 evreden meydana gelir;
1-nuki tsuke: kılıcı kından çekerek yapılan ilk kesiş
2-kiri tsuke: esas kesiş
3-chiburi: kılıçtan kanı temizleme
4-noto: kılıcı kına geri sokma
İaido ile kişi iradesini, kontrolünü, vücut farkındalığını ve koordinasyonunu geliştirebilir. Bu sanat ile Japon kültürünün bazı önemli yönleri de gözlemlenebilir. İaido, diğer çoğu savaş sanatının aksine partnersiz çalışılır. Bu durum, çalışan kişinin, yaptıklarının etkililiği hakkında aldanmasını engeller. Bu yanlız çalışma şekline tandoku renshu denir. Yine de kişi çalışmasını sotai renshu (partnerli çalışma) veya tameshi giri (deneme amaçlı hedef kesişi) ile bütünlemelidir. Muso Shinden ekolü 3 seriye ayrılmış toplamda 43 katadan oluşmaktadır.
İaidoyu ortaya çıkaranlar, kılıç ve onu çekme sanatının, insanın ruhsal uyanışına kaynak olabileceğini düşündüler. Böylece Seishin Tanren (Zihnin Ocağı) fikri, kişinin ruhsal uyanışı için gerekli metotların, sadece “çatışma becerisini ilerletmek için gerekli olan metotlar”dan oluşmadığı bir konsept olarak ortaya çıktı. Bu konsept ile birbirine zıt kavramlarmış gibi görünen “düşmanı yenme” yolları ve “ruhsal uyanış”a giden yollar bir potada eritilmeye çalışılır. Bu disiplinin özgün konseptinin, düşmanı yenmek için gerekli kaba teknikler ve ruhsal uyanışa giden yolun zıtlık oluşturdukları fikrine dayanarak göz ardı edilmesi doğru değildir. Aksine bu “kaba teknikler” ve “ruhsal uyanışa giden yol” birbirine oldukça sağlam bir şekilde tamamlamaktadır.
MUSO SHİNDEN RYU
Muso Shinden Ryu (夢想神伝流), ismi “bir rüyada görünen ilahi görüntü” anlamına gelen bir iaido okuludur ve okulun, bu görüntünün ilhamı ile oluşturulduğu söylenir. Okulun kurucusu Hayashizaki Jinsuke Shingenobu’dur. Hayashizaki Jinsuke Shingenobu’nun 1550 civarlarında doğduğu ve öğretisi olan battojutsu‘yu 1600 yılı civarında ortaya çıkardığı düşünülmektedir. Bu battojutsu geleneğinin etkisinde birçok kılıç okulu türemiştir. Bu battojutsu geleneği, ona 1933 yılında Muso Shinden Ryu ismini koyan Nakayama Hakudo (1872-1958) tarafından 20. yüzyılın başlarında biçimlendirildi.
Muso Shinden Ryu (kısaca MSR) kataları 3 seriden oluşmaktadır;
omori ryu, sho-den (başlangıç seviyesi eğitim) olarak da bilinen ve seize pozisyondaki 12 katadan oluşan bu serinin temelinde basitlik yatar.
hasegawa eishin ryu, chu-den (orta seviye eğitim) olarak da bilinen bu seri, zarafet ve akıcılığı esas alan 10 katadan oluşur. Bu seride katalar tate hiza (tek bacağın üstünde oturur vaziyet) haldeyken yapılır.
okuden, öğretinin esas, içsel kısmını oluşturan eğitimdir ve biri ayakta, diğeri oturur vaziyette uygulanan 2 seriden oluştur. 8 kata suwari waza (oturur vaziyet) ve 13 kata tachi waza (ayakta durur vaziyet) halde yapılır. Orta seviye eğitimde olduğu gibi bu eğitimde de suwari waza katalar tate hiza halde yapılır.